FARYS maakt zuiver drinkwater uit brak kanaalwater

Het is geen toeval dat watermaatschappij FARYS uitgerekend in de kuststreek naar nieuwe alternatieven zoekt voor zijn drinkwaterproductie. Water dat in Oostende uit de kraan komt, komt eigenlijk uit de Ardennen, via een pijpleiding die vanuit Dinant via Brussel naar de kust loopt. Dat maakt dat drinkwater aan de kust duurder is dan elders in het land. “Al sinds 1923 verpompen wij drinkwater uit Ukkel richting Oostende. Wij kochten dat water destijds aan bij de Brusselse intercommunale watermaatschappij, die het water in de Ardennen produceerde”, zegt Wim Jacobs, directeur Innovatie. “Naarmate de jaren vorderden, moesten we alsmaar meer water aankopen, vooral voor distributie in West- en Oost-Vlaanderen. Dat zijn regio’s die altijd al afhankelijk waren van toelevering uit andere gebieden. Ze beschikken over te weinig grondwater en lokale opzuivering van oppervlaktewater zou het water nog duurder gemaakt hebben.”

“Intussen is het door de ontwikkeling van membraantechnologie mogelijk om brak water te behandelen tegen een prijs die vergelijkbaar is met de productie- en transportkosten vanuit de Ardennen”, vertelt Jacobs. Dus bouwde FARYS in Oostende een gloednieuwe drinkwaterfabriek, die geen grondwater oppompt, maar brak water aftapt van het kanaal Gent-Oostende en via een innovatieve ontziltingstechnologie zuivert. “Zo drukken we de transportkosten omdat we minder water naar de kust moeten pompen en bereiden we ons voor op een klimaatscenario waarin er steeds minder grondwater beschikbaar zal zijn.”

Eerst ontzouten, dan mineralen toevoegen

Brak water is een mengeling van zoet en zout water. Het is zoeter dan zeewater, maar komt door het zoutgehalte niet in aanmerking voor consumptie. FARYS past daar een mouw aan door het water eerst te ontzouten, vergelijkbaar met water voor het strijkijzer, om vervolgens opnieuw mineralen toe te voegen. Voor dat dubbele proces kon het bedrijf terugvallen op ervaring die het in 2009 opdeed tijdens de bouw van een installatie die proceswater produceert in het Gentse havengebied.

“Het brakke water passeert eerst langs een rakelfilter en een microzeef om fysieke onzuiverheden, zoals deeltjes kunststof, te verwijderen. Vervolgens ontdoen we het water van zwevende deeltjes en bacteriën in een microfilterinstallatie”, legt Jacobs uit. Volgende stap is een omgekeerde osmose, waarin het water onder grote druk over een membraan wordt gestuwd. Dat levert gedemineraliseerd water op, dat al deels wordt afgenomen door een nabijgelegen chemisch bedrijf.

Het volume dat voor consumptie bestemd is, krijgt nog een mineralenkuur. “We voegen extra mineralen, zoals calcium, aan het water toe. Op die manier krijgt het weer een bepaalde hardheid en neutraliteit. Vervolgens wordt het water gedesinfecteerd. Dan is het klaar om te worden verpompt naar de transportleiding. We zijn volop bezig met de bouw van een opslagreservoir van 35.000 kubieke meter.”

De nieuwe installatie werkt volledig onbemand, wat mogelijk is dankzij de integratie van heel wat meet- en regelapparatuur. Aan de investering hangt een kostenplaatje van 16 miljoen euro. “In tijden van waterschaarste is dit innovatief project een mooi voorbeeld van hoe technologie essentieel is in de duurzame transitie”, aldus Gert De Brabanter, Manager Public Sector bij ING België. “We zien het als onze missie om organisaties als FARYS strategisch en financieel te ondersteunen bij hun duurzame initiatieven.”

Hogere capaciteit

De installatie werd op 6 maart in gebruik genomen. Met een capaciteit van 500 kubieke meter per uur dekt die op dit moment – tijdens het laagseizoen – 90 procent van de waterbehoefte in Oostende en Middelkerke. Ook in de drukste maanden aan de kust, als het verbruik op absolute piekmomenten (bij erg veel volk en hoge temperaturen) oploopt tot 17.000 kubieke meter, zal daarvan 12.000 kubieke meter van de nieuwe drinkwaterfabriek komen. Op termijn zal dat percentage nog hoger liggen, want er liggen plannen op tafel om de capaciteit te verdubbelen.

Jacobs: “Alle verbindingen zijn daarvoor al aangelegd. Het is de bedoeling om zes extra productielijnen te installeren. Dat zou volstaan om de integrale drinkwaterbehoefte van de bevolking in beide kuststeden te coveren én om meer landinwaarts gelegen gemeenten te bevoorraden.” De uitbreiding zou over twee jaar voltooid kunnen zijn.