“De vraag naar duurzame beleggingen en leningen zal alleen maar stijgen”

ING kondigde in 2018 formeel aan dat het zijn leningenportefeuille wil afstemmen op de klimaatdoelstellingen van Parijs. Dat project doopten ze ‘Terra’. Sandra Schoonhoven, Head of Sustainability van ING Group, en Jan De Jaeck, Sustainable Finance Lead Wholesale Banking van ING België, geven bijkomende toelichting.

Hoe kunnen financiële instellingen helpen om de opwarming van de aarde tegen te gaan en de energietransitie aan te zwengelen?

Sandra Schoonhoven: “Je kunt als financiële instelling resoluut kiezen om alleen nog maar duurzame oplossingen, zoals hernieuwbare energie, te financieren en om bedrijven die intensief gebruikmaken van fossiele brandstoffen niet meer te steunen. Maar als bank kun je je klanten ook stimuleren om te beleggen in duurzame bedrijven, en (voordeligere) leningen aanbieden aan ondernemingen met een groene strategie of particulieren die een duurzame aankoop overwegen. ING focust voornamelijk op de laatste route, want het verstrekken van leningen is onze corebusiness.”

Verschillende banken en vermogensbeheerders kondigden aan dat ze zich terugtrekken uit fossiele brandstoffen. Denken jullie dat die trend zich zal verderzetten?

Jan De Jaeck: “Jazeker. 2021 wordt op dat vlak cruciaal voor Europa. De richtlijnen voor niet-financiële rapportering – die momenteel herbekeken worden in het licht van de Europese Green Deal – zullen volgend jaar omgezet worden in lokale wetgeving (zie kader). De verplichting om transparanter te communiceren over hun duurzaamheidsbeleid zal bedrijven aanmoedigen om daar meer aandacht voor te hebben. De vraag naar duurzame beleggingen en leningen zal daardoor stijgen.”

Belonen of betalen

Wat doet ING om de transitie naar een duurzame samenleving te ondersteunen?

Schoonhoven: “Onze duurzaamheidsstrategie is opgebouwd rond de vraag: hoe kunnen we bijdragen tot een gezonde planeet met welvarende mensen? Dat doen we door in te zetten op klimaatactie en financiële gezondheid. Klimaatactie bevat verschillende programma’s, waaronder de sustainability improvement loans.”

De Jaeck: “Met die leningen belonen we bedrijven of organisaties wanneer ze bepaalde duurzaamheidsdoelstellingen halen. Die doelstellingen bepalen we samen met hen. Ze zijn hetzij gekoppeld aan een ESG-rating (Environmental, Social en Governance, de drie centrale factoren bij het meten van duurzaamheid en de maatschappelijke impact van een bedrijf, red.), hetzij aan specifieke key performance indicators (KPI’s), die opgesteld zijn in het kader van hun duurzaamheidsstrategie. Als het bedrijf de vooropgestelde doelstellingen haalt, gaat de interestvoet van de lening naar omlaag. Is dat niet het geval, dan moet het een toeslag betalen.”

Negen sectoren

Ook de ‘Terra approach’ maakt deel uit van de duurzaamheidsstrategie van ING. Wat houdt die aanpak in?

Schoonhoven: “Via de Terra approach analyseren we of onze leningenportefeuille in lijn is met de klimaatdoelstellingen van Parijs. De hele methode is gebaseerd op de Paris Agreement Capital Transition Assessment (PACTA), ontwikkeld door de ngo 2 Degrees Investing Initiative. Samen met de banken die het ‘Katowice Commitment’ hebben getekend, hebben we de PACTA-methode aangepast aan de noden van de financiële sector. In het kader van het Katowice Commitment, dat werd opgesteld naar aanleiding van de COP24 in 2018, hebben verschillende banken zich geëngageerd om hun leningenportefeuille af te stemmen op de klimaatdoelstellingen.”

“We gaan na wat de CO₂-impact is van negen sectoren: olie en gas, energie, auto-industrie, scheepvaart, luchtvaart, cement, staal, commercieel vastgoed en woonkredieten. We kozen die sectoren omdat ze verantwoordelijk zijn voor een substantieel deel van de wereldwijde CO₂-emissies. En omdat we veel klanten uit die sectoren bedienen. We willen focussen op die stap van de keten waar we de meeste impact kunnen genereren. In het geval van de automobielsector bijvoorbeeld proberen we autoproducenten te ondersteunen in hun overstap van benzine- en dieselwagens naar elektrische auto’s. Dat doen we onder andere door voordeligere leningen aan te bieden. Door ons op die sectoren te richten, willen we een bijdragen leveren aan het verminderen van de CO₂-uitstoot van de hele samenleving.”

Wat waren de belangrijkste resultaten?

Schoonhoven: “Uit het meest recente Terra Progress Report (het volgende rapport is voorzien voor 2021, red.) wordt voor alle negen sectoren aangegeven of we op schema zitten met de uitgetekende scenario’s voor Parijsakkoord of dat we achterlopen. Voor zeven van de negen sectoren zien we dat we op schema of bijna op schema liggen. Voor de twee andere sectoren kunnen we het op dit moment nog niet in kaart brengen. Maar de komende jaren moet de transitie echt gaan versnellen. Het zal dus spannend zijn of we met alle sectoren genoeg vooruitgang kunnen boeken. Zo gaat het voor sectoren als staal, cement en de gebouwde omgeving op dit moment niet hard genoeg.”

De Jaeck: “Onze Terra-aanpak is ‘inclusief’: we bekijken samen met onze klanten hoe we hen op weg kunnen helpen. Technologie en innovatie spelen daarbij een belangrijke rol. Onze klanten kunnen bijvoorbeeld een beroep doen op onze specifieke financieringsoplossingen of ons netwerk aanspreken om synergieën te stimuleren.”

Steenkoolvraagstuk

In 2015 kondigde ING aan dat het “de blootstelling aan steenkool” in 2025 wil verminderen tot maximaal 5 procent.

De Jaeck: “Dat betekent dat we tegen het einde van 2025 niet langer met klanten in de nutssector samenwerken van wie de energieproductiemix voor meer dan 5 procent uit steenkool bestaat. We zijn met die klanten in gesprek om te bekijken hoe we hun transitie naar duurzame energie kunnen bevorderen.”

Schoonhoven: “Sommigen hebben het moeilijk met de term ‘blootstelling’. Ze vragen zich af waarom we niet meteen kiezen voor divestment: je geld volledig terugtrekken uit fossiele brandstoffen. Dat gaat op als je een belegger bent, maar niet als je leningen – die vaak verschillende decennia overspannen – verstrekt. Vergelijk het met de volgende situatie: stel dat we plots geen leningen meer zouden geven of verlengen van hypotheken aan eigenaren van een huis met een slecht energieprestatielabel. Dan zou iedereen op zijn achterste poten gaan staan, want dat heeft grote maatschappelijke consequenties. Je moet dus bij elke keuze een brede afweging maken.”

De Bankwijzer van FairFin geeft ING de hoogste score van alle grootbanken, maar er staat wel dat er werk aan de winkel is. Wat vinden jullie van die analyse?

Schoonhoven: “We bekijken het allebei vanuit een verschillend perspectief. FairFin vindt dat iedereen zich onmiddellijk moet terugtrekken uit fossiele brandstoffen. ING ziet het anders: we willen samen met de verschillende sectoren naar duurzame oplossingen zoeken. We staan wel open voor frisse inzichten van de ngo’s achter FairFin en gaan over bepaalde onderwerpen met hen in gesprek.”

Meer dan klimaat

Het tweede luik van jullie duurzaamheidsstrategie gaat over financiële gezondheid. Waarom dat topic?

Schoonhoven: “Duurzaamheid gaat over veel meer dan het klimaat, kijk maar naar de SDG’s. Zo heeft 40 procent van de Europeanen het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Daar kunnen wij wel degelijk een verschil in maken. Zo geven we onze particuliere klanten via onze app meer inzicht in hun financiën, praten we met hen om oplossingen te vinden voor hun liquiditeitsproblemen ... Er zijn echter – anders dan bij klimaatactie – geen internationale akkoorden afgesloten over hoe we iedereen financieel gezond moeten maken. De problemen verschillen ook nog eens per land. Dat vraagt dus om maatwerk.”

U vermeldde daarjuist de SDG’s. Heeft ING die internationale duurzaamheidsdoelstellingen opgenomen in zijn beleid?

Schoonhoven: “Ja, we hebben gekeken op welke SDG’s we als bank een impact kunnen hebben. Dat zijn in de eerste plaats ‘Waardig werk en economische groei’, ‘Duurzame productie en consumptie’ en ‘Klimaatactie’.”

De Jaeck: “We stimuleren niet alleen onze klanten om groenere keuzes te maken. We zorgen er ook voor dat we ons eigen huis op orde hebben. ING is bijvoorbeeld sinds 2007 klimaatneutraal. Om andere banken en financiële instellingen te inspireren om hetzelfde te doen, delen we onze goede praktijken met hen.”