De COP 15 biodiversiteitsconferentie werd twee jaar uitgesteld en zelfs dit jaar moest de conferentie nog verhuizen van China naar Canada wegens coronaperikelen. Maar in de vroege uurtjes op 19 december kwam er wel een akkoord uit de bus dat zowel beleidsmakers als belangengroepen onthalen als een belangrijke stap voorwaarts. Het centrale element in het akkoord is de zogenaamde ’30 by 30’ doelstelling.
30 by 30
De deelnemende landen kwamen op COP 15 overeen om 30 procent van alle land- en wateroppervlakte te beschermen tegen 2030. Die doelstelling is geïnspireerd door het ‘Half-Earth’ project van E.O. Wilson, de vorig jaar overleden Harvard bioloog. Hij pleitte ervoor om de helft van de aarde aan de natuur te laten om de toekomst van zowel de biodiversiteit als die van het menselijke ras veilig te stellen. Op dit moment is nog maar 17 procent van het land en 10 procent van alle mariene gebieden beschermd. Volgens het akkoord is er daarbij een belangrijke rol weggelegd voor inheemse volkeren. Zij maken 5 procent uit van de wereldbevolking, maar beheren wel 80 procent van de biodiversiteit. Volgens wetenschappelijk onderzoek zijn inheemse volkeren de beste beschermheren, maar vaak zelf het slachtoffer van mensenrechtenschendingen, geweld en landroof.
De financiën
Om de bescherming van onze biodiversiteit benen te geven, komt er een biodiversiteitsfonds onder de vleugels van de Verenigde Naties. Tegen 2030 moet er 200 miljard dollar in stelling gebracht worden, zowel vanuit overheden als vanwege privébronnen. Vanaf 2025 moet er 20 miljard rechtstreeks naar ontwikkelingslanden gaan, dubbel zoveel als nu. Dat loopt in de vijf jaar daarna nog op tot 30 miljard. Aan de andere kant gaat er nog steeds ongeveer 1,8 biljoen dollar aan subsidies naar projecten die de biodiversiteit kunnen schaden. De ondertekenaars beloven zo’n 500 miljard daarvan te schrappen.
Een belangrijke overwinning, met name voor de Afrikaanse landen, is de afspraak om een vergoedingssysteem op te zetten rond gedigitaliseerde genetische informatie. Digital sequence information (DSI) verwijst naar de genetische informatie uit de natuur die wij gebruiken om bijv. medicijnen, vaccins en voedsel te produceren. Die ‘digitale biodiversiteit’ is veelal afkomstig uit ontwikkelingslanden met rijke ecosystemen zoals regenwouden, koraalriffen of veengebieden, maar zij ontvangen gewoonlijk niet de opbrengsten.
Transparant en de speciale gezant
In het akkoord is er ook aandacht voor rapportage. Het verlies aan biodiversiteit vormt steeds meer een risico voor bedrijven. De ondertekenende overheden zullen daarom grote en internationale bedrijven verplichten om hun afhankelijkheid van en impact op biodiversiteit openbaar te maken.
Wat is er dan niet in het akkoord terecht gekomen? Amerika. De Verenigde Staten namen officieel niet deel aan conferentie. Ze zijn wel een van de grootste donors aan het VN klimaat- en biodiversiteitsfonds en betuigden hun steun voor het 30 by 30 doel. Een Amerikaanse speciale gezant voor biodiversiteit, Monica Medina, was aanwezig op COP 15 als observator. Ze verklaarde dat de Verenigde Staten weliswaar geen partij zijn aan het verdrag, maar zich er toch door kunnen laten leiden.
Leven in het water
Leven op het land