“Chemische sector kan voeding maken, zonder akkers of boerderijen"
Voor de productie van vetten hebben we helemaal geen landbouw nodig, stellen Amerikaanse wetenschappers in Nature. De chemische industrie kan die taak makkelijk op zich nemen, met veel minder impact op klimaat en milieu.
De landbouw is een van de moeilijkste vraagstukken op het vlak van onze klimaatimpact. Klimaatvriendelijkere praktijken en een ander dieet kunnen de impact verminderen, maar het enorme landgebruik gaat gepaard met bijna een kwart van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
Synthetische vetten
Amerikaanse wetenschappers komen daarom met een totaal nieuwe aanpak op de proppen: voeding produceren zonder velden, plantages of boerderijen. Vooral voor vetten is dat makkelijk, zeggen ze, want de grondstoffen zijn dezelfde als die van planten: waterstof en CO2. Vetten kunnen op industriële schaal geproduceerd worden via bestaande chemische processen, zoals die voor de productie van zepen en plastics.
“Grootschalige synthese van eetbare moleculen via chemische en biologische middelen – zonder landbouwgrondstoffen – is een zeer reële mogelijkheid”, zegt Steven Davis, professor Aardsysteemwetenschappen aan de Universiteit van Californië, Irvine (UCI). “Dat soort ‘voedsel zonder de boerderij’ zou enorme hoeveelheden uitstoot kunnen vermijden en tegelijk vermijden dat meer ruimte voor landbouw wordt ingenomen, nefast voor de biodiversiteit.”
Minder CO2 en water
Synthetische vetten kunnen tot een derde minder CO2 uitstoten dan gelijkaardige vetten uit de landbouw, schatten de onderzoekers. En er zijn nog meer voordelen voor het milieu, zoals lager watergebruik en minder verontreiniging. Daarnaast biedt synthetische productie meer lokale controle over de voedselproductie, is de ‘oogst’ niet afhankelijk van het weer en is er minder behoefte aan fysiek veeleisende landbouwarbeid. Als kers op de taart kunnen de gronden die vrijkomen hersteld worden naar hun natuurlijke staat, wat de biodiversiteit en koolstofopslag ten goede komt.
Palmolie
“Ik hou wel van het idee om niet afhankelijk te zijn van fotosynthese voor alles wat we eten,” zegt Davis. “Op welke schaal we dit ook doen: voedsel synthetiseren zal de concurrentie tussen natuurlijke ecosystemen en de landbouw verlichten, waardoor de vele milieukosten van de landbouw worden vermeden.”
De wetenschappers nemen de verwoestende impact van palmolieplantages op tropische wouden als voorbeeld. Palmolie wordt op grote schaal gebruikt in allerlei producten van koekjes en chips tot chocopasta en kant-en-klaarmaaltijden.
“Het mooie van vetten is dat je ze kunt synthetiseren met processen waarbij geen biologie aan te pas komt”, zegt Davis. “Het is allemaal chemie, waardoor je bij hogere druk en temperaturen kan werken. Dat maakt een uitstekende efficiëntie mogelijk. Je zou dus grote reactoren kunnen bouwen om dit op grote schaal te doen.”
Lust de consument het?
“Voedsel is een moeilijker probleem dan elektriciteit”, geeft Davis toe. “Het maakt weinig mensen uit waar de elektronen in ons stopcontact vandaan komen, maar mensen geven er veel om waar hun voedsel vandaan komt.
Hij denkt daarom vooral aan bewerkte voedingsmiddelen als meest waarschijnlijke toepassing. “Mensen maken zich waarschijnlijk minder zorgen over welk soort vet er in een kant-en-klaar taartbodem of koekje zit, omdat ze ook niet weten wat er op dit moment in zit.”