Blue Gate Antwerp wil positieve impact maken

Decennialang lag Petroleum Zuid, vroeger de belangrijkste petroleumhaven van Europa, er verlaten bij. In 2006 beslisten de stad Antwerpen en de Vlaamse overheid om het brownfield een nieuwe bestemming en een nieuwe naam te geven: Blue Gate Antwerp. Het project is een werk van lange adem. Ten laatste in 2030 wordt het laatste deel van het terrein gesaneerd.

Intussen hebben de eerste bedrijven zich al gevestigd op het gesaneerde stuk. Dimitri Torfs, business development manager bij Bopro: “Dit jaar hebben de eerste circulaire start-ups hun intrek genomen in BlueChem, de incubator voor de duurzame chemie. En het gebouw van DHL wordt deze maand in gebruik genomen. We overleggen ondertussen met verschillende bedrijven die graag een plekje willen bemachtigen op het terrein. Samen met hen bekijken we of ze matchen met onze circulaire vestigingsvoorwaarden (zie kader).”

Publiek-private samenwerking

Blue Gate Antwerp is nog in volle opstart. Is het dan niet voorbarig om nu al een CSR-rapport (CSR staat voor Corporate Social Responsibility) op te maken? Peter Garré, managing director van Bopro Sustainable Investments en bestuurder bij BGAD: “Dat is inderdaad redelijk uniek, maar het project is dat ook. We willen een duurzaam, innovatief, eco-effectief en watergebonden bedrijventerrein realiseren. Het project moet op termijn ook andere bedrijven in het Antwerpse inspireren om de circulaire sprong te wagen. Om ervoor te zorgen dat we die missie kunnen waarmaken, was het een logische stap om doelstellingen op lange termijn op te stellen en op te volgen met KPI’s (key performance indicators, red.).”

Het CSR-rapport opstellen was geen gemakkelijke oefening, want het project wordt gecoördineerd door verschillende partijen. “Dat is eigen aan een publiek-private samenwerking waar iedere partner een andere rol vervult. We hebben de tijd genomen om met elkaar rond de tafel te zitten en de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Da’s belangrijk, want we moeten nog lang samenwerken. Dat we op die manier tot een gemeenschappelijke en gedragen visie gekomen zijn, is de sterkte van ons eerste rapport”, aldus Garré.

Positieve impact op mens en milieu

Het rapport kreeg de titel Be Good and Dare, een creatieve invulling van het acroniem BGAD (Blue Gate Antwerp Development, de naam die de publiek-private samenwerking kreeg). Maar de slagzin heeft wel degelijk een betekenis. “‘Dare’ staat voor de durf die je nodig hebt om in zo’n visionair project te stappen”, legt Torfs uit.

‘Be Good’ heeft dan weer te maken met de bewuste keuze voor een duurzame bedrijfsvoering. Garré: “Nog te vaak wordt gezegd dat je geen zaken kunt doen zonder dat dat negatieve gevolgen heeft voor de planeet. Wij willen bewijzen dat dat wel mogelijk is. Meer zelfs, we willen verder gaan dan onze emissies tot nul reduceren. We streven naar eco-effectiviteit. Dat betekent dat de goederen en diensten van Blue Gate Antwerp een positieve impact hebben op het milieu, de maatschappij en de economie. Zoiets kan je alleen bereiken door los te komen van de huidige systemen en alle fundamenten daarvan in vraag te stellen. Een methode die in de circulaire economie al vaak wordt toegepast.”

We willen een duurzaam, innovatief, eco-effectief en watergebonden bedrijventerrein realiseren.

Alle SDG’s meenemen

Hoe kan je de impact van je activiteiten op mens en milieu grondig evalueren? Bopro doet het aan de hand van de Sustainable Development Goals (SDG’s). Garré: “De SDG’s vormen de basis van onze duurzaamheidsstrategie. We horen vaak dat die doelen te algemeen zijn of dat ze vooral bedoeld zijn voor grote bedrijven. Maar je moet de doelstellingen vertalen naar targets die op jouw sector of op jouw bedrijf van toepassing zijn.” Bopro maakte de vertaalslag voor de vastgoedsector en de bouwsector. “Het was geen eenvoudige oefening, maar onze experts hebben meer dan tien jaar ervaring met het maken van onze eigen duurzaamheidsverslagen.”

De vertaling naar concrete ambities staat voor Bopro niet gelijk aan cherrypicking. Torfs: “We hebben oog voor alle zeventien doelstellingen, zelfs de minst voor de hand liggende zoals ‘Geen honger’ of ‘Geen armoede’. Daar kan je namelijk op een indirecte manier een impact op hebben. Zo kunnen we maatwerkbedrijven in de buurt inzetten voor de beveiliging en het onderhoud van de site. Door meer jobs te creëren voor mensen die het moeilijk hebben om werk te vinden, zorg je er mee voor dat minder gezinnen onder de armoedegrens moeten leven.”

We hebben oog voor alle zeventien doelstellingen, zelfs de minst voor de hand liggende zoals ‘Geen honger’ of ‘Geen armoede'.

Energie-uitwisseling

Niet alleen het bedrijventerrein zelf, maar ook de bedrijven op het terrein zullen een eigen duurzaamheidsverslag moeten maken volgens de standaard van het Global Reporting Initiative (GRI), wereldwijd het meest toegepaste kader voor duurzaamheidsrapportering. “We stellen vast dat nieuwe vestigers er geen probleem van maken om duurzaamheid in hun bedrijfsvoering te integreren en erover te rapporteren, omdat ze al overtuigd zijn van de toegevoegde waarde daarvan”, zegt Garré.

Bovendien zullen ze – door zich op Blue Gate Antwerp te vestigen – gemakkelijker bepaalde doelstellingen halen. “DHL wil bijvoorbeeld klimaatneutraal zijn tegen 2050. Door zijn centrale ligging ten opzichte van de stad en door zich aan te sluiten op het warmtenet en op termijn misschien zelfs energie uit te wisselen met de omliggende bedrijven, staan ze al een stap dichter bij dat doel. We hopen dat Vlaanderen snel werk maakt van een wettelijk kader rond local energy communities, zodat het voor bedrijven mogelijk is om energie uit te wisselen”, licht Garré toe.

Modal shift

Sommige beslissingen van de Blue Gate Antwerp-partners stuitten initieel op verzet. Bijvoorbeeld dat er een centraal parkeerbeheer met gemeenschappelijke parkeergebouwen op de site komt, geen aparte parkeerplaatsen voor de deur van elk bedrijf. Torfs: “Maar als we dan uitleggen dat we op termijn toewerken naar een modal split – waarbij slechts de helft van de bezoekers en het personeel met de auto komt – begrijpen de vestigers het concept en draaien ze snel bij, omdat het ook een besparing inhoudt op die belangrijke kostenpost.”

Blue Gate Antwerp zet sterk in op de modal shift. Er worden bijvoorbeeld fietsostrades van wel 4 meter breed aangelegd. Samen met de overige bedrijventerreinen in de buurt (de Petroleumcluster en de Maritieme Campus Antwerpen) zal Blue Gate Antwerp deelplatformen opzetten voor auto’s en fietsen. Daarnaast wordt naar de overheid gekeken om te investeren in het openbaar vervoer. “De bedrijventerreinen zullen drie- tot zesduizend jobs opleveren. Als we werknemers willen aanmoedigen om de auto thuis te laten, moet daar ook wat tegenover staan”, zegt Torfs.

Blue Gate Antwerp is op alle vlakken een pioniersproject. Het allereerste CSR-rapport van het bedrijventerrein is zeker niet het laatste. Over drie jaar maakt Bopro voor Blue Gate Antwerp de balans op en brengt het samen met de andere partners een vervolgverslag uit.

Lees het eerste CSR-rapport 'Be Good and Dare' van Blue Gate Antwerp.