Plus “Als we nu niet ingrijpen, zullen de emissies de komende jaren nog stijgen”

In december 2020 lanceerde de Europese Commissie de ‘Sustainable and Smart Mobility Strategy’. Daarin staat dat het succes van de Green Deal afhangt van ons vermogen om de transportsector te verduurzamen. Hoe wil de Europese Commissie de emissies doen dalen?

Cathy Macharis: “Het plan bevat maar liefst 82 acties. Die hebben te maken met duurzaamheid, slimme technologie en veer­kracht. De Commissie stelt onder andere voor om de productie van emissievrije voertuigen te stimuleren. Zo moeten er over tien jaar dertig miljoen schone auto’s rondrijden. Tegen die tijd is ook het goederenvervoer via het spoor verdubbeld. In 2050 rijden er bijna uitsluitend auto’s, bestelwagens, bussen en vrachtwagens rond die geen emissies meer uitstoten. Een hele waslijst aan ambities dus. De Commissie wil bovendien dat het principe van ‘de vervuiler betaalt’ doorgevoerd wordt voor alle transportmidde­len. Dat betekent een CO2-taks, belastingen op brandstof en op voertuigen en het heetste hangijzer … rekeningrijden. Al die heffingen moeten ons stimuleren om een schonere auto te kopen of een alternatief vervoersmiddel te zoeken.”

Internationale lucht- en scheepvaart

Welke maatregelen rond lucht- en scheepvaart stelt de Europese Commissie voor?

“De emissies van de lucht- en scheepvaart zijn sinds 1990 met 50 procent gestegen. Het ziet er niet naar uit dat die in de nabije toekomst sterk zullen dalen, want emissievrije technologieën zijn nog niet marktrijp. Maar we kunnen wel al de heavy fuel en kerosine vervangen door hernieuwbare brandstoffen die weinig broeikasgassen uitstoten. Ondertussen schroeft Europa de druk wat op. Zo krijgt de Europese luchtvaartsector, die onder het emissiehandelssysteem (ETS) valt, veel minder gratis emissierechten toegewezen. Volgens berekeningen zorgt dat voor een daling van de broeikasgasuitstoot met 10 procent. Er zijn ook discussies aan de gang om de scheepvaart en het wegtransport toe te voegen aan het emissiehandelssysteem.”

“Voor intercontinentale vluchten betalen vliegtuigmaatschappijen niet voor hun CO₂-uitstoot. Voor de burgerluchtvaart zijn er wel vrijwillige afspraken gemaakt. Leden van de International Civil Aviation Organization kunnen toetreden tot het Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation. Ze verbinden zich ertoe om de CO₂-emissies niet meer te laten stijgen, met 2020 als referentiejaar. De afspraken dateren wel van voor de coronacrisis. Het is nog maar de vraag of ze dat referentiejaar zullen behouden, aangezien dat niet echt representatief is. De International Maritime Organisation heeft ook een plan ontwikkeld om de emissies te verminderen, maar dat is niet voldoende om de toevloed aan transporten te counteren.”